Levend in steen
Romeinse grafinscripties
Levend in steen
Romeinse grafinscripties
Op voorraad
Direct leverbaar uit voorraad
Product omschrijving
Een fatsoenlijk graf met een mooie tekst erop: dat was de laatste wens van alle Romeinen. Rijke senatoren en generaals, maar ook handelaren, reizigers en middenstanders, zorgden al bij leven voor een tekst met hun naam en een paar woorden om hun nagedachtenis op aarde te vereeuwigen. Of ze lieten dat over aan hun erfgenamen. Levend in steen biedt een royale, bonte verzameling van authentiek Romeinse grafschriften, in proza of dichtvorm.
Uit de bijna zevenhonderd teksten ontstaat een waar panorama van de Romeinse wereld, heidens en christelijk. Want anders dan in de Romeinse literatuur spelen 'gewone mensen' hier de hoofdrol, al ontbreken politici en pausen natuurlijk niet. In deze teksten over levens van individuele Romeinen wordt de lezer vaak direct aangesproken. Aangrijpende details over jong gestorven kinderen of slaven, ontroerende blijken van genegenheid en verdriet, maar ook opwekkende spreuken ter bemoediging van de nog levende lezer maken van dit boek een boeiend en toegankelijk geheel.
Levend in steen biedt een prachtige kans om de Romeinse wereld van binnenuit te leren kennen. De sprankelende vertaling van Vincent Hunink gaat steeds vergezeld van de oorspronkelijke Latijnse tekst. Deze uitgave richt zich daarmee ook op iedereen met enige interesse voor Latijn.
Voor enkele fragmenten bezoek www.vincenthunink.nl en klik achtereenvolgens op 'onderzoek', 'vertalingen' en op de afbeelding van Levend in steen.
Specificaties
Recensies
In: Prora, december 2014
"Laat u ontroeren door wat échte Romeinen ons te vertellen hebben..."
Joeri Facq
In: ET*VT (Ex Tempore - Verleden Tijdschrift, Nijmegen, nr. 26 (2007)
"Op het gebied van vertalingen van antieke teksten is Vincent Hunink geen onbekende. Naast een aantal vertalingen van Griekse werken is hij verantwoordelijk voor een keur aan publicaties met vertalingen van Latijnse auteurs, vanaf de vroege Romeinse dichters (Ennius, Publilius, Syrus, Naevius) tot ver in de middeleeuwen.
[...]
Zijn productiviteit werd in 2006 nog beloond met de OIKOS-publieksprijs, waarbij het toegankelijk maken van tientallen teksten voor een breed publiek als grote verdienste werd geroemd.
In dit licht valt ook Levend in steen te bezien.
[...]
De bezorger heeft ervoor gekozen om de Latijnse teksten zo leesbaar mogelijk weer te geven. [...] Talige eigenaardigheden, zoals 'fouten' in het Latijn, voortgekomen uit de gebrekkige kennis van de steenhouwer, zijn gehandhaafd, wat een rijk palet aan varianten oplevert. Juist d?t Latijn, waarin de volkstaal rechtstreeks tot ons spreekt, geeft echter een interessante kijk in het leven van alledag, waarvan de Latijnse literatuur ons vaak zo een eenzijdig beeld geeft. Achterin het boek is overigens een lijst met afwijkende vormen opgenomen, zodat de lezer vrij snel kan achterhalen wat de graveur bedoeld heeft.
Niet alleen bij het afdrukken van het Latijn is voor een goede leesbaarheid gekozen. Dit geldt zeker ook voor de soepele vertalingen, die redelijk dicht bij het Latijn blijven.
[...]
[...] de moderne lezer [vindt] in deze collectie een schat aan materiaal bijeen, helder vertaald, net verzorgd en fraai uitgegeven in een ruime opmaak. Inleiding en nawoord zijn informatief, waarbij ook aandacht is voor de leesbeleving van dit soort teksten. Wie belangstelling heeft voor een vrij directe kennismaking met 'echte Romeinen', en niet enkel met een wetenschappelijke blik deze teksten benadert, zal in Levend in steen veel van zijn gading vinden."
(Floris Overduin, promovendus bij Griekse en Latijnse Taal en Cultuur aan de Radboud Universiteit Nijmegen)
In: De stem van het boek, jrg. 19 (2008), nr. 1
"De teksten op Romeinse graven uit de oudheid zijn een interessant onderwerp voor sociaalhistorische studie, maar vaak ook boeiend om te lezen, zo niet een inspiratiebron voor nadere overweging. De bekende tekst 'Hodie mihi, cras tibi' ('Heden ik, morgen gij') is zelfs spreekwoordelijk geworden. In dit mooi uitgegeven, gebonden boek met leeslint vindt men bijna zevenhonderd teksten in originele tekst en in vertaling van de hand van Vincent Hunink van de Radboud Universiteit Nijmegen, die al heel wat vertalingen van klassieke auteurs op zijn naam heeft staan.
[...]
Voor degenen die het Latijn machtig zijn, is de lijst van afwijkende vormen achterin het boek zeer nuttig, want het Latijn wijkt soms af van het Latijn dat wij op school (kunnen) leren.
[...]
Prachtig verzorgde uitgave."
(KS)
In: Hermeneus, jrg. 79, nr. 5 (2007)
" 'De nieuwe Hunink' is stilaan een begrip in de Lage Landen. De vertaler kan ondertussen bogen op een indrukwekkende reeks klassieke vertalingen, die nog jaarlijks met enkele werkstukken uitgebreid wordt, en mag gelden als ??n van de meest productieve ontsluiters van de Latijnse literatuur voor het Nederlandstalige publiek. Zijn recentste onderneming was het opstellen van een nieuwe, tweetalige bloemlezing van Latijnse grafinscripties. Het resultaat is een elegant vormgegeven, stevig gebonden en goed in de hand liggend boekwerk, dat een rist degeijke vertalingen van zeer uiteenlopende antieke grafschriften herbergt.
[...]
Wie, met of zonder kennis van het Latijn, kennis wil maken met deze soms grimmige, soms roerende en soms gewoon nuchtere teksten, wordt met deze verzorgde bloemlezing verwend."
(Bert Selter)
In: Ex tempore / Verleden Tijdschrift 26, 2007
Op het gebied van vertalingen van antieke teksten is Vincent Hunink geen onbekende. Zijn productiviteit werd in 2006 nog beloond met de OIKOS-publieksprijs, waarbij het toegankelijk maken van tientallen teksten voor een breed publiek als grote verdienste werd geroemd. In dit licht valt ook Levend in steen te bezien.
[...]
De bezorger heeft ervoor gekozen om de Latijnse teksten zo leesbaar mogelijk weer te geven. Dat wil zeggen dat de originele opmaak op de marmeren steen, urn of muur is komen te vervallen en dat afkortingen, onduidelijke letters e.d. worden aangevuld, waarbij alleen ronde haken worden gebruikt. [...] Talige eigenaardigheden, zoals 'fouten' in het Latijn, voortgekomen uit de gebrekkige kennis van de steenhouwer, zijn echter gehandhaafd, wat een rijk palet aan varianten oplevert, dat liefhebbers van Ciceroniaans Latijn menigmaal zal doen fronsen [...]. Juist d?t Latijn, waarin de volkstaal rechtstreeks tot ons spreekt, geeft echter een interessante kijk in het leven van alledag, waarvan de Latijnse literatuur ons vaak zo'n eenzijdig beeld geeft. Achterin het boek is overigens een lijst met afwijkende vormen opgenomen, zodat de lezer vrij snel kan achterhalen wat de graveur bedoeld heeft.
Niet alleen bij het afdrukken van het Latijn is voor een goede leesbaarheid gekozen. Dit geldt zeker ook voor de soepele vertalingen, die redelijk dicht bij het Latijn blijven, ondanks de toevoegingen in het Nederlands die af en toe nu eenmaal nodig zijn om voor een begrijpelijke tekst te zorgen. [...] Hunink heeft ervoor gekozen de teksten zoveel mogelijk voor zichzelf te laten spreken. Het ontbreken van noten of bijvoorbeeld topografische toelichting daarbij is geenszins storend.
[...]
Voor wie is dit boek interessant? De ca. 700 grafinscripties bieden een fors aanbod van teksten die voor elke oud-historicus interessant zijn, als was het maar omdat de bundel een heel aardige doorsnee lijkt te geven van wat het oude materiaal te bieden heeft.
[...] de moderne lezer [vindt] in deze collectie een schat aan materiaal bijeen [...], helder vertaalt, net verzorgt en fraai uitgegeven in ruime opmaak. Inleiding en nawoord zijn informatief, waarbij ook aandacht is voor de leesbeleving van dit soort teksten. [...] Wie belangstelling heeft voor een vrij directe kennismaking met 'echte Romeinen', en niet enkel met een wetenschappelijke blik deze teksten benadert, zal in Levend in steen veel van zijn gading vinden.
(Floris Overduin)
In: Hermes, Tijdschrift van de Vlaamse vereniging leraren geschiedenis, MAVO, PAV en cultuurwetenschappen, jrg. 11, nr. 42 (september 2007)
"De lectuur van deze bloemlezing van Romeinse grafinscripties is een must voor alle historisch ge?nteresseerden met belangstelling voor de 'gewone man' en het 'dagelijkse leven'. Wie wil doordringen tot de gedachtewereld en de mentaliteit van de modale Romein vindt in deze anthologie een uitstekende kennismaking.
[...]
Veel van deze teksten kunnen ook de hedendaagse lezer ontroeren en de meeste vormen een interessante bron voor de sociale en de cultuurgeschiedenis van de Romeinse wereld omdat hier een bevolkingsgroep aan het woord komt voor wie in de andere historische bronnen omzeggens geen plaats wordt ingeruimd.
[...] de vertaling [is] uitstekend.
[...]
Bijzonder prijzenswaardig is dat ook de Latijnse tekst wordt meegegeven.
Van iedere tekst wordt de essenti?le referentie gegeven en de vindplaats.
Een beknopte maar degelijke inleiding geeft de nodige informatie terwijl de auteur in het nawoord keuze en werkwijze verantwoord. Voor wie de inscripties in het Latijn wil lezen is ook nog een lijst van afwijkende vormen opgenomen.
[...]
Deze [door de recensent gekozen] achttien voorbeelden zijn een lukrake keuze uit de 700 die Hunink heeft verzameld en, zoals men kan vaststellen, uitstekend vertaald."
(Robert Duthoy, Universiteit Gent)
In: Poëziekrant, jrg. 31, nr. 4 (juni 2007)
"De selectie die Vincent Hunink maakte voor zijn Levend in steen biedt in zijn onderlinge samenhang een verantwoord en overtuigend beeld van een van de belangrijkste aspecten van de dodencultus in de antieke Romeinse wereld. Dat zelfs de geliefde huisdieren daar een plaats in krijgen, kan misschien verwondering wekken maar is hoe dan ook toch ook weer van alle tijden.
[...] dit rijke boek, dat de cyclische gang van leven en dood, van stilstand en beweging in woorden vat."
(Jooris van Hulle)
In: Het Uitvaartwezen, vakblad voor uitvaartprofessionals, nr. 5 (juni 2007)
"Vincent Hunink, universitair docent Latijn en Grieks werd gegrepen door deze grafteksten omdat ze de levendigheid en levensechtheid van de mensen zichtbaar maken. Er spreekt eenvoud en oprechtheid uit. Hij vertaalde een kleine 700 grafteksten, waarbij hij ze zo zuiver mogelijk, als 'literaire teksten' wilde laten spreken. Hierdoor krijgt de lezer toegang tot gedachten en levens van mensen van lang geleden
Ook al zijn het vertalingen uit een dode taal, de inhoud spreekt levendig tot de verbeelding en doet met een lach en een traan recht aan het leven."
(AdRdW)
In: NBD|Biblion (25 mei 2007)
"Een zeer gevarieerde keuze uit Latijnse grafinscripties uit allerlei delen van het Romeinse Rijk. Ze omvatten zowel literair bedoelde teksten als taalkundig onbeholpen uitingen van feiten, namen, leeftijden, beroepen, gevoelens - kortom: alle aspecten van het menselijk leven.
[...]
Als je de teksten tot je laat doordringen, komt als het ware heel de maatschappij langs en hoor je de mens zelf.
[...]
Vincent Hunink (Radboud Universiteit Nijmegen) leverde niet alleen een prachtige vertaling, maar wijst ge?nteresseerden heel vakkundig ook op taalkundige details. Een korte inleiding en een nawoord maken dit indrukwekkende boek echt 'af'. Verzorgde, gebonden uitgave met leeslint."
(G. Berveling)
INTEGRAAL in: De Morgen (11 april 2007)
"Wie de gewone man en vrouw uit de oudheid aan het woord wil laten, kan niet om de tienduizenden grafopschriften heen die gelukkig bewaard zijn gebleven en die uit alle lagen van de bevolking komen. Het zijn onmisbare bronnen als je een sociale geschiedenis met een menselijk gezicht van Athene en Rome wil schrijven. Niet toevallig maakt ook Fik Meijer in Vreemd volk enkele keren gebruik van deze bronnen in steen. Vincent Hunink, de meest productieve vertaler van Griekse en Latijnse teksten uit de Lage Landen, verzamelde in zijn tweetalige Levend in steen ongeveer zevenhonderd Romeinse grafteksten of delen daarvan.
Dat leverde een op veel bladzijden ontroerend boek op, een papieren kerkhof vol met mensen die wensten dat hun naam werd vereeuwigd. Veel Romeinen van alle rangen en standen vonden een eigen grafschrift, hoe onhandig en vol fouten ook, belangrijker dan ons soort mensen met het voorgeprogrammeerde 'Rust zacht, lieve bompa' en 'We vergeten je nooit'. Het gamma is breed: het gaat van 'Alexio, bibliothecaris des keizers' tot hele gedichten, minibiografietjes en dreigementen van de machteloze dode aan het adres van kandidaat-grafschenners. Simpelweg pakkend zijn de grafschriften voor kinderen en verrassend die voor dieren, opmerkelijk is de directheid van veel teksten en de onzekerheid die eruit spreekt over wat er na de dood komt.
Veel rechtstreekser kan het contact met de gevoelens en gedachten van oude Romeinen niet meer worden, en dat is volgens Hunink "misschien wel het hoogste wat met de studie van een 'dode taal' bereikt kan worden". Zijn funeraire collectie is het resultaat van voelbaar liefdewerk."
(Patrick De Rynck)
In: Uitvaart, Onafhankelijk vakblad voor de uitvaartbranche, jrg.23, nr.3 (maart 2007)
"De inscripties geven een bijzonder kijkje in de Romeinse wereld. Want terwijl de 'hoge' Romeinse literatuur een strikt elitaire zaak was, verteen Latijnse grafschriften iets over alle lagen van de bevolking. Tussen het eerste grafschrift in het boek ('Stop even, reiziger, en lees') en het laatste ('Goede reis, reiziger!'), staat een rijke en vaak ontroerende verzameling. Opvallend is het hoofdstuk 'Dreigementen'. Daarin wordt de passant gemaand het graf toch vooral met rust te laten, er niet op te plassen of te poepen (wat kennelijk nogal eens gebeurde) op straffe van de meest vreselijke vervloekingen. Of er staat simpelweg: 'Fossor, parce, hic iam cubat' (doodgraver, niet aankomen, her ligt er al een)."
In: Nederlands Dagblad (Het Katern) 2 maart 2007
"Er zijn uit de Romeinse tijd - van de vroege republiek tot de late keizertijd - vele tienduizenden grafschriften overgeleverd. Classicus Vincent Hunink geeft in Levend in steen een bloemlezing van zevenhonderd originele Latijnse grafteksten plus vertaling uit alle perioden en gebieden van het Romeinse Rijk. Het gaat Hunink om de literaire waarde van de teksten. Zijn belangrijkste bron is de Duitse bloemlezing R?mische Grabinschriften van Hieronymus Geist en Gerhard Pfohl.