Filosoferen doe je zo, band 1, groep 1 t/m 4
Leidraad voor de basisschool
Filosoferen doe je zo, band 1, groep 1 t/m 4
Leidraad voor de basisschool
Rob Bartels , Marja van Rossum
Op voorraad
Direct leverbaar uit voorraad
Product omschrijving
Filosoferen doe je zo is een programma filosoferen voor de hele basisschool, van groep 1 t/m 8. De belangrijkste reden om deze uitgave te ontwikkelen is de toenemende belangstelling voor burgerschap en burgerschapsvorming in het onderwijs. Die belangstelling wordt mede gevoed door wetgeving: sinds 2006 hebben alle basisscholen (en scholen voor voortgezet onderwijs) de opdracht burgerschap bij de leerlingen te bevorderen. De auteurs zijn ervan overtuigd dat filosoferen hieraan een bijdrage kan leveren. In een democratische samenleving als de onze hebben burgers een goed denk- en oordeelsvermogen nodig, ze zijn tot dialoog in staat en weten om te gaan met verschil van mening. Dat zien we allemaal in het filosoferen.
De tweede reden om dit programma te maken komt voort uit een wens die al langer bestaat: het opnieuw beschikbaar maken van materiaal uit de map Filosoferen op de basisschool, die in 1994 verscheen bij de Stichting Leerplan Ontwikkeling.
Ruim veertig leraren - sommigen met veel, anderen met weinig ervaring in het filosoferen - hebben met de proefversies gewerkt. Ze waren er blij mee; niet alleen met de thema-uitwerkingen - daar hadden de leraren soms ook wel commentaar op - maar vooral omdat ze een programma in handen hadden, waarmee ze op een verantwoorde wijze konden filosoferen met kinderen. 'Sinds we dit hebben, ben ik enthousiaster geworden. Dit geeft voor mij zoveel richting. (?) het werkt gewoon. Hierdoor ben ik meer gaan filosoferen'. 'Het programma is niet alleen uitdagend, maar zorgt er vooral ook voor dat het gesprek niet aan de oppervlakte blijft, dat je de diepte in moet'.
Wat is filosoferen met kinderen?
Die vraag is al een filosofische. Dat komt omdat wij daar allemaal verschillende antwoorden op hebben. Zelfs filosofen denken daar verschillend over. Stel je voor: nu al een paar maanden filosoferen de kinderen in jouw groep regelmatig met elkaar (of al een paar jaar, of al hun hele schooltijd), en iemand vraagt: wat is dat filosoferen? De kinderen hebben allemaal aan dezelfde gesprekken deelgenomen, je zult het horen: veel verschillende antwoorden. Probeer maar. De een zal het vooral hebben over nadenken en peinzen, en taalvaardig als zij is zegt ze misschien wel: het is proberen je gedachten onder woorden te brengen. Een ander kind heeft het over je eigen mening zeggen, dat je daar vrij in bent, daar houdt hij van, en dat er geen goede en foute antwoorden zijn. Nog een ander benadrukt het met elkaar praten, naar elkaar luisteren, het samen iets uitzoeken. Met elkaar kunnen die kinderen een gesprek hebben over de vraag wat filosoferen is, waarin ze elkaar uitleggen wat dat voor hen betekent en waarom. Met elkaar proberen ze iets meer te begrijpen van dat fenomeen, dat ze allemaal kennen.
Het eerste waarin filosofische gesprekken zich onderscheiden van andere gesprekken zijn de vragen die aan de orde zijn; filosofische vragen zijn van een andere orde. De filosofie noemt ze hogere orde vragen.
Een tweede kenmerk van filosofische gesprekken is dat ze plaatsvinden in dialoog. Een dialoog over een hogere orde vraag wordt pas filosofisch als we daarin ook verdieping kunnen bereiken. Filosofische verdieping heeft vele gezichten. We noemen er hier twee: redeneren en begripsvorming.
Inhoud groep 1-2, Een kind kan meer vragen...
1. Daar vraag je me wat!
2. Eigennamen
3. Het mooiste cadeau
4. Licht
5. Twee tulpen
6. Alles heeft een verhaal
7. Wij kunnen beter spelen
8. Hoe en waarom
9. Het geheim
10. Twee taalverkenningen
11. Echt en niet echt
12. De andere kant
13. Jouw mooi en mijn lelijk
14. Jaloezie
15. Vriendschap
Inhoud groep 3-4, Alle stemmen tellen
1. Als ik het niet dacht
2. Getallen begrijpen
3. Muziek of Herrie
4. Zie jij wat ik zie?
5. Woorden en dingen
6. Patch
7. Leren is
8. Ik en de koningin
9. De allergrootste wens
10. Di nup ves Nen
12. Geluk!
13. De tijd en de klok
14. 26 letters en ontelbaar veel woorden
15. De Schilderijententoonstelling
Gebonden uitgave inclusief DVD met werkbladen in kleur, muziekfragmenten e.d.
Specificaties
Recensies
Een bespreking op de volgende site: http://wij-leren.nl/filosoferen-met-kinderen.php
In: Pedagogiek, juni 2009
"Filosoferen doe je zo is geen methode in de beperkte zin van het woord. Het is veel meer een bron waaruit elke leraar voor het filosoferen met kinderen kan putten."
"Ik ben zeer enthousiast over Filosoferen die je zo. Niet alleen door de opzet, maar ook door de insteek. Er is in ons land en traditie ontstaan om vooral vanuit verhalen te filosoferen. Bartels en Van Rossum geven niet alleen verhalen, als start van het filosofisch gesprek, maar ook muziek- filmfragmenten, denkexperimenten, vragen en problemen. Ze verbreden, kortom, het ervaringsgebied van waaruit gefilosofeerd kan worden. Dat is misschien wel de grootste verdienste van het boek. Met dit boek is het filosoferen met kinderen in ons land weer een stap verder. Naar ik hoop zal het door alle leraren die in ons land met kinderen filosoferen worden aangeschaft."
Wouter Pols
In: Centrum kinderfilosofie Nederland, nieuwsbrief 73, maart 2009
"De opbouw van deze methode is goed doordacht. Het soort onderwerpen en de eisen die aan gesprek en ver-werking worden gesteld sluiten mijns inziens aan bij de ontwikkeling van denk- en leefwereld."
(...)
"De uitwerking van de activiteiten is nadrukkelijk gevarieerder dan die voorheen ooit was. Niet alleen inleidende verhaaltjes, maar een brede vari?teit aan inleidingen en verwerkingen. Daarvoor is tevens mooi vorm gegeven materiaal op een DVD bijgevoegd. Alle werkbladen, verhaaltjes en schema's zijn hierop te vinden."
(...)
"De auteurs hebben hun idee?n op prachtige, voor leerkrachten hanteerbare wijze uitgewerkt. Op basis van inhoud, structuur, toegankelijkheid en het bijgeleverde materiaal, verdienen deze boeken door veel leerkrachten te worden gebruikt!"
Jos de Klerk, docent Hogeschool Leiden