De actualiteit van Martin Heideggers 'Zijn en tijd'
De actualiteit van Martin Heideggers 'Zijn en tijd'
Alfred Denker , Ben Vedder , Vincent Blok , Gert-Jan van der Heiden , Tinneke Beeckman , Robrecht Vandemeulebroecke , Dirk Derom , Otto Pöggeler , Chris Bremmers
Op voorraad
Direct leverbaar uit voorraad
Product omschrijving
Verschenen in de serie: Heidegger-reeks
De auteurs van dit boek zijn allen al langer vertrouwd met het denken van Martin Heidegger. Dat geldt wel in het bijzonder voor Otto Pöggeler, die Heidegger van zeer nabij heeft gekend en die met een ongeëvenaarde eruditie als een van de eersten Heideggers werk uitlegde en wereldwijd doorgaf aan de wijsgerige gemeenschap.
De auteurs leggen getuigenis af van een brede en diverse receptie van Heideggers werk, in het bijzonder van Zijn en tijd. Verschillende auteurs hebben in hun uitleg teksten betrokken die in de laatste vijfentwintig jaar toegankelijk werden door publicatie in het kader van de Gesamtausgabe.
Sinds het verschijnen van de laatste in 1975, is de genese en ontwikkeling van de kwestie die Heidegger thematiseert onder de titel 'zijn en tijd' onderwerp geweest van inmiddels talloze studies.
Met name de editie van Heideggers colleges heeft het inzicht in de ontwikkeling van Heideggers denken verbreed en verdiept. De actuele receptie van Heideggers denken in de hier aangeboden studies loopt uiteen van een discussie met het wijsgerig pragmatisme dat volgens de auteur achterblijft bij Heideggers zijnsdenken (Marc Van den Bossche) tot de hedendaagse Franse filosofie waarin Deleuze zich met zijn immanentie-ontologie keert tegen de 'verinnerlijkte transcendentie' van Heideggers 'fundamentele ontologie' (Tinneke Beeckman), tot en met een poging om Heideggers denken te mobiliseren voor een discussie met cognitieve wetenschappen (Dirk Derom).
Pertinente traditionele thema's in de filosofie worden belicht vanuit Heideggers werk door de herbepaling van het statuut van de subjectiviteit in relatie tot Husserls fenomenologische conceptie (Elisabeth den Hartog) en door een exploratie van de betekenis van Heideggers opvatting van het verstaan voor de hermeneutische filosofie (Gert-Jan van der Heiden).
De bijzondere betekenis van de menselijke eindigheid komt naar voren in een hermeneuse van de betekenis van depressiviteit tegen de achtergrond van Heideggers uitleg van de stemming (Alfred Denker) en in die van de betekenis van de menselijke sterfelijkheid in relatie tot andere hedendaagse interpretaties in het verlengde van Heideggers filosofie (Ben Vedder).
Het prominente thema van de tijd in Heideggers denken is het meest present in de zakelijke thematisering van de actualiteit van Zijn en tijd volgens het tijdsbegrip dat Heidegger in zijn boek zelf ontwikkelt (Vincent Blok) en in de vraag naar de relatie tussen causaliteit, tijd en vrijheid (Gerben Meynen).
Wat dichter bij en ook wat verder af van Heideggers Zijn en tijd, wordt de betekenis geëxploreerd van twee sleutelbegrippen: dat van het opmerkelijke wilsbegrip van de Entschlossenheit waarin eigenlijke ontslotenheid en vastbeslotenheid worden samengedacht, geplaatst tegen de achtergrond van de problematiek van de traagheid of acedia (Robrecht Vandemeulebroecke) en dat van het Dasein of erzijn dat ten slotte wordt verhelderd vanuit het werk van de Nederlandse dichter Lucebert (Chris Bremmers).
Deze bundel werd geïnitieerd door Marc Van den Bossche van de afdeling Wijsbegeerte en Moraalwetenschap van de Vrije Universiteit van Brussel en werd verder ontwikkeld in samenwerking met de Heidegger-werkgroep die sinds enkele jaren met grote regelmaat aan de Faculteit der Filosofie van de Radboud Universiteit in Nijmegen bijeenkomt voor de bestudering en bespreking van Heideggers werk onder leiding van Chris Bremmers en Ben Vedder.
Inhoud
Woord vooraf 7
Marc Van den Bossche & Chris Bremmers
In de sporen van Zijn en tijd 11
Otto Piggeler
De ontologische differentie als aanzet om de alledaagsheid te denken: het belang van Heidegger voor de hedendaagse Franse filosofie (Deleuze) 25
Tinneke Beeckman
Actualiteit en tijd. Sein und Zeit als opgave 47
Vincent Blok
Erzijn, er is en 'er is ik en er is' (Lucebert) 67
Chris Bremmers
Angst en depressies. Enige gedachten bij Heideggers fenomenologie van de bevindelijkheid in Zijn en tijd 91
Alfred Denker
Heidegger en cognitieve wetenschappen. Argumenten voor actiegerichte perceptie en emotionele ervaringen 103
Dirk Derom
De zijnswijze van het subject volgens Zijn en tijd; traditie en vernieuwing 121
Elisabeth den Hartog-de Haas
Heidegger over verstaan en ontslotenheid 141
Gert-Jan van der Heiden
Zijn, tijd en de vraag naar de vrijheid 159
Gerben Meynen
Ontsloten of vastbesloten? De capaciteit tot handelen van een 'eigenlijk' erzijn 175
Robrecht Vandemeulebroecke
Een mogelijke dialoog: Heidegger en het pragmatisme 193
Marc Van den Bossche
De dood bij Heidegger 211
Ben Vedder
Bibliografie van gebruikte werken van Heidegger 231
Specificaties
Recensies
In: Beweging, jrg. 71, nr. 4 (winter 2007)
"Verschillende bijdragen in de bundel [geven] inzicht in de grondervaring van Sein und Zeit. [...] Op heldere wijze worden centrale noties in de Daseinsanalyse nog eens opgehelderd. Anderzijds laat Sein und Zeit zelf zien dat het werk ook altijd open staat voor nieuwe denkwegen, die in de bundel dan ook worden ondernomen."
(Pieter Vos)